Varna Hak ve Özgürlükler Hareketi Sancak Kurulu ile 17 kişiden oluşan Girişim Komitesi’nin çalışmaları sonucu Türk Kültür Derneği kuruldu.
Kuruluş toplantısına sancağın değişik bölgelerinden aydınlar geldi. HÖH Sancak Kurulu Başkanı Sayın Kasım Dal ile Kurul Sekreteri Necati Mehmet de buradaydılar.
Türkiyeli işadamı Ergin Cantok, Adapazarı Balkan Göçmenleri Kültür ve Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu üyesi ve işadamı Şahidin Avcı, konuk olarak toplantıyı şereflendirdiler. Şumen Türk Dil ve Kültür Derneği Başkanı Sayın Resmi Şerif de konuklar arasındaydı.
Varna kenti İslâm Cemaati Başkanı Lütfi Varnalı konuşmasında, bölgede Türk kültürünün tarihsel gelişmesine ışık tuttu. Şöyle konuştu: “Varna’da, 1945 yılında, Türk “Naci” Okulu salonunda “İstikbal” Cemiyeti kuruldu. Bu yıllarda gençlik cemiyeti de çalışmalarını sürdürüyordu. Her iki cemiyet birleştirilerek, 1948 yılında “Sabahattin Ali” Okumaevi’ni kurdu. Burada, halkımızın kültür gelişmesine katkıda bulunacak çalışmalar gerçekleştirildi. Örneğin, kütüphanecilik, resim sergileri, folklor gösterileri, spor çalışmaları vb. Okumaevimiz, Varna’da eğitim gören öğrenci ve gençlerimiz için bir kültür ocağı idi. Köy köy, kent kent dolaşarak temsiller veriyorduk. Sofya’ya, millî festivallere kadar erdik. Belediye, o zamanlar kitap ve millî kıyafetler sağlamada bizlere yardımda bulunuyordu. 1961 yılının Ekim ayında yılbaşı hazırlıkları sürdürülürken, salona 5-6 kişi girdi ve Vatan Cephesi Millî Kurulu’nun kararını bildirdi. Vatan Cephesi Şehir Komitesi Sekreteri Nikola Tringov: “Bugünden itibaren Türk okumaevleri kapanıyor” dedi. Bu, kültürümüze indirilen ilk darbe oldu.”
Derneğin tüzük tasarısını Mücevher Ali okudu. Toplantının konuğu Resmi Şerif, Türk Kültür Derneği’nin kuruluşundan duyduğu memnuniyeti dile getirirken Türklerin yaşadığı diğer kentlerimizde de böyle derneklerin kurulması gerektiğini belirtti. “Amacımız bir. Halkımıza kültür hizmetinde bulunmak. Kitaplar, dergiler sağlamak, sanat topluluklarına yardım etmektir” dedi. Mizah yazarımız Turhan Rasi, benzeri girişimleri çok yararlı bulduğunu vurguladı.
Öğretmen ve şair Rüstem Aziz, Türk kültür dernekleri arasında işbirliği yapılmasının kültürümüzün gelişmesine büyük katkıda bulunacağına değindi.
Mehmet Kadir, Dr. Neriman Fevzi, Basri Yarımkaş ve Kasım Dal konuşmalarında, derneğin öneminden bahsettiler. Yönetim Kurulu Başkanlığına Rüstem Aziz seçildi. Hak ve Özgürlükler Hareketi Sancak Kurulu Sekreteri Sayın Necati Mehmet, dernek yönetimine hayırlı çalışmalar dilerken, Varna Türklerini Türk Kültür Derneğine üye olmaya çağırdı.
Kaynak: Hak ve Özgürlük gazetesi
