Yazı: Nazmiye Hasanova
“Türk demek, dil demektir. Millet olmanın en önemli özelliklerinden birisi de dildir. Türk Milleti’ndenim diyen insanlar, her şeyden önce ve mutlaka Türkçe konuşmalıdır. Tükçe konuşmayan bir insan, Türk kültüründen ve Türk toplumundan olduğunu ileri sürerse buna inanmak doğru olmaz”(M. K. Atatürk).
Bulgaristan Türkleri, XIX. yüzyılın Türkiyesinin Tuna ve Edirne vilayetleri Türkleri olarak 1877-1878 Rus-Türk Harbi sonuçlanmasıyla Bulgaristan devleti sınırları içerisinde en büyük azınlık olarak varlıklarını sürdürmeye mahkum oldular ( Şimşir, 1986, s.17 ). Kaderleri, artık İstanbul’a değil, Sofya’ya bağlı olacaktır. Bu tarihten günümüze kadar 132 yıl kendi kültürlerini koruma ve geliştirme çabalarında bulunmaktadırlar. Bu zaman içerisinde birçok Bulgar hükümeti (rejimi) gelip geçer, kimi liberal, kimi faşist, kimi sosyalist, kimisi de demokratik yönden bu azınlığa farklı yaklaşımlarda bulundu.
Bulgaristan Türklerinin kaderinde hiç önü ardı kesilmeyen göçler vardır. Beşer yıl veya en fazla onar yıl arayla kapanmamış yaralar yeniden tazelenir, insanı ta canevinden vurmaya devam eder. Yıllarca Türklere karşı uygulanan ard düşünceli tutumlar son merhalesine erer, tüm insanlık adına yüzkarası olan bu “soya dönüş süreci” ardında onulmaz yaralar bırakır. Milli kimliği olmayan bir ulusun milli kültürü de yoktur.
Totaliter rejimin darbesine uğramış olan Bulgaristan Türkleri, önce ana dili eğitiminden (1972), daha sonraları Türkçe basın ve radyodan, nihayet Türk adlarından (1984-1985) mahrum edildiler (Acaroğlu, 1999, ss. 76-89). Karanlıklar içinde geçen 5 yıldan sonra 1989 Mayısında zorunlu göç başlatılınca Türkiye’ye 310 bin Bulgaristan Türk’ü göç etmek mecburiyetinde kalır. Aslında, Bulgar hükümetinin niyeti tüm Türkleri bu topraklardan arındırmaktır. Bu göçün sonucu geride kalanlar için hiç de iç açıcı değildir. Yüzlerce Türk aydınının, bunlar içinde öğretmen, mühendis, doktor, hemşire, sanatçı, şair, yazar vb. göç etmesiyle bu yerler boş kalır. Geride kalanlar yeniden kendi aydınlarını yetiştirmeye çaba gösterirler. Bu dönemde Türklerin kurdukları Hak ve Özgürlükler Hareketi, önce gizli, daha sonraları (1990) da legal olarak faaliyete geçer. Hareket’in teşebüsüyle Türkler, adlarını geri almak, dinî, politik ve kültürel haklarına yeniden kavuşmak için mücadele ederler.
Şumnu şehri, Bulgaristan’ın kuzeydoğusunda yer alan bir kültür merkezidir. Şehrin coğrafi konumu stratejik önem taşıdığından dolayı tarihsel gelişmesinde büyük rol oynar. VII. yy.ın ikinci yarısında (681) bu topraklarda yurtlarını kuran Tuna Bulgarları, iki yüzyıl sonra bu yörede Hristiyanlığı kabul edip (başkent – Preslav kasabası) Hristiyanlık eğitimiyle ilgili “Preslav Ekolü” (IX-X.yy.) faaliyet göstermeye başlar.
Daha sonra, Osmanlı döneminde de Şumnu, İmparatorluğun Rumeli topraklarında büyük ün kazanmış bir kültür merkezi olarak tanınır. Tuna Vilayeti’nin bu ünlü şehrinde ve yöresinde 86 Sıbyan mektebi (1875) bulunur. 1894-1895 yıllarında Şumnu ve yöresinde 294 ilkokul, 325 Türk öğretmeni ve 15 507 Türk öğrencisi vardır. Bulgaristan Devleti’nin Çarlık döneminde Şumnu’da 1919’da Türk Öğretmen Okulu (Darül-Muallimin) ve uzun süre açılması uğrunda uğraşılan Nüvvap Okulu (Medresetün-Nüvvap) 1922’de Türk gençlerine kapılarını açar. ( Şimşir, 1986, ss. 28 – 64).
Bulgar halkı, Osmanlının hoşgörülü tutumlarından faydanarak 500 yıl Osmanlı döneminde kilise okullarında kendi çocuklarının eğitimini rahatça sürdürür. XIX. yüzyılın ilk yarısında Şumnu’da Bulgar kızları için ilk kilise okulu (1828) ve daha sonraları ilk semfoni orkestrası (1850) ve ilk Okumaevi (1856) burada açılır (bg.wikipedia.org/wiki/Шумен).
Bu bağlamda, Şumnu Piskopos Konstantin Preslavski Üniversitesi, uzun yılların kültür ve eğitim geleneklerinin ürünüdür. Burada açılan İlk Pedagoji Kursu (1879), daha sonraları Öğretmen Enstitüsü (1919) oldu. 1964’te açılan Sofya Üniversitesi Eğitim Fakültesinin Şumnu Şubesinde Bulgarca, Rusça, Tarih, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ihtisaslarıyla birlikte Türkçe ve Coğrafya ihtisası da vardı.
Şumnu’da Türkçenin akademik bir düzeyde okutulması 1964’te başlayıp kısa bir süre sonra 1972’de sona erdi. Şube, Bakanlıkça 1971’de Yüksek Pedagoji Enstitüsüne dönüştürüldü (1972’de var olan ihtisaslardan sadece Türkçe ve Coğrafya ihtisası kapatıldı, Kuzeydoğu Bulgaristan’da Şumnu, Razgrad, Tırgovişte, Rusçuk, Silistre, Dobriç ve Varna illeri ilkokul ve ruştiye ve liselerde ana dili Türkçenin okutulması da kaldırıldı.). Böylece Türkçe için 20 yıllık karanlık bir dönem başladı.
1989’da uygulanan zorunlu göç, Türkçe öğtermen kadrosunu da Türkiye’ye götürdü. 1990 -1991 yılları Türkler için özgürlük ve hak davası yürütmekle önemlidir. Etnik kimliklerinin geri verilmesi ana dilinin uygulanmasına yol açtı. Bu durum karşısında Bulgar hükümeti ana dili meselesini çözmekle ilgili söz konusu Bölümün açılmasına müsaade buyurdu. Şumnu Yüksek Pedagoji Enstitüsü Beşeri Bilimler Fakültesi, Rusça Bölümünün bünyesinde bir sektör olarak yer alan Türkçe Bölümü 1992 yılının Eylül ayında Türk azınlığına hizmet vermek için açıldı.
Hak ve Özgürlükler Hareketi’nin Şumnu Milletvekili, Türkçe Okutmanı Mehmet Beytullah’ın girişimiyle o dönemin Şumnu Yüksek Pedagoji Enstitüsü Rektörü Vladimir Şkodrov’un rızası ve Eğitim Bakanlığının izniyle 1992’de Türk Filolojisi ve Rusça-Türkçe İhtisası yalnızca Türk öğrencileri için değil, tüm vatandaşlar için kapılarını açtı. Türkçeye karşı Türk, Bulgar ve Pomaklar büyük ilgi göstermektedirler. Türk Filolojisinin örgün öğretimine 55, açık öğretimine 80; Rusça-Türkçe ihtisası örgün öğretime 30, açık öğretime 25 öğrenci; 1993-1994 ders yılında Türk Filolojisi örgün öğretime 33, açık öğretime 20 öğrenci, Rusça-Türkçe ihtisası örgün öğretime 20 öğrenci kabul edildi. Bu rakamlar sonraki ders yıllarında örgün öğretimde 20, açık öğretimde 15, Rusça-Türkçe ihtisasında tek örgün öğretimde 10-15 dolayında olmuştur. Daha açılışında örgün öğretime 1 Bulgar, 1 de Pomak asıllı öğrenci kayıt olundu. Onlar Türkçeyi sıfırdan başlayarak dilimizi yabancı dil olarak öğrenerek iş hayatında bu dili değerlendirmeye başlattılar.
20 yıl bir aradan sonra Şumnu’da yeniden Türkçe okutulmaya başlanmasıyla Türkolojinin gelişmesinde yeni bir safha açıldı. Bulgaristan’da Türkolojinin gelişmesi XIX. Yüzyılın sonlarında başlamıştır. (Yenisoy, 1997, s. 24; Yenisoy, 2003, ss. 150-162)
Bölümün açılışı birçok problemleri ortaya koydu. Yeni açılan ihtisasların normal çalışmaları için akademik kadroya ve üniversite düzeyinde kitaplara ihtiyaç vardı. Bölümün oluşmasında Sofya Üniversitesi Türkoloji Bölümü öğretim elemanlarından destek istenilir, bu yönde onların katkıları büyüktür. Türkçe teorik disiplinleri Sofya Üniversitesi kadroları, doçent ve profesörler tarafından karşılandı. Yarım kadrolu olarak görevlendirilen bu öğretim üyeleri şu dersleri okudular: Çağdaş Türk Dilbilgisi, Türkolojiye Giriş, Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Dilbilgisi, Diyalektoloji derslerini Profesör Emil Boev; Eski Türk Edebiyatı, Yeni ve En Yeni Türk Edebiyatı, Çeviri Kuramı ve Türk Folkloru derslerini Doç. Dr. Vera Samarcieva; Türkiye Tarihi ve Ülke Bilgisi derslerini Prof. Dr. Elena Grozdanova; Osanlıca’yı Doç. Dr. Mariya Kalitsin, Tarihî Türk Dili’ni Doç. Katerina Venedikova, Osmanlı Diplomasisi ve Paleografisi’ni Doç. Dr. Stefan Andreev. Türk Edebiyat Bilimi dersini Mihail Yançev okudu. Daha sonraları bu ders kaldırıldı.
Bulgarca teoretik disiplinler “Uvod v obştoto ezikoznanie” ‘Genel Dilbilime Giriş’, “Uvod v literaturnata teoriya” ‘Edebi Kurama Giriş’, “SBKE i Ezikova kultura” ‘Çağdaş Bulgarca ve Dil Kültürü’, “Metodika na prepodavaneto” ‘Dil ve Edebiyat Yöntembilimi’, “Etnologiya” ‘Halkbilimi’ dersleri Bulgarca olarak okunmaktadır.
Uygulamalı Türkçe dersleriyle ilgili ilk yıllarda Şumnu Şubesi Eğitim Fakültesinde (1964-1972) de görev almış olan emekli okutmanlar Mehmet Beytullah, Hilmi Embiyev ile İbrahim Hasanov, geçici bir zaman için görevlendirilmişlerdi. İki üç yıl içinde Bölüme konkurla seçilen yerli kadrolar getirildi. Bunlar, Sofya Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü mezunları Haşim Akif ile Resmi Şerif, Sofya Üniversitesi mezunu Nazmiye Hasanova ve Şumnu Yüksek Pedagoji Enstitüsü mezunu Emine Halil’di.
Uygulamalı Türkçe dersleriniyle ilgili öğrencilerin elinde hiçbir Türkçe ders kitabı olmadığından dolayı, okutmanların konferanları ve Sofya Üniversitesinde okutulan ders kitaplarının kopyelerinden faydalanılır. Daha sonraki yıllarda Türkiye’den getirtilen kitap ve sözlüklerle ve ülkede basılan kitaplarla ihtiyaçlar karşılanmaya çalışılır.
Prof. Emil Boev hariç, diğer Sofyalı öğretim elemanları burada kısa süre için çalıştılar. Vera Samarcieva’nın yerine Prof. ve Filoloji Bilimleri Devlet Doktoru İbrahim Tatarlı ve daha sonraları Bulgar Bilimler Akademisinde görev alan Doç. Dr. Yordanka Bibina görevde bulundu. Bölümümüzde Türk Edebiyatının okutulması problem yratmaktatadır, çünkü bu alanda Prof. İbrahim Tatarlı’dan başka Türk Edebiyatı üzerine doktora savunmuş akademisyen yoktur. Prof. İbrahim Tatarlı, emekli olduğundan dolayı görevden ayrıldı. Öğrencilerimizin edebiyatla ilgili eksikleri olmamaları için Bölümde çalışanlar Türkiye’den uzman getirtme kararını aldılar. Nitekim, uzun uğraşılardan sonra Edirne – Trakya Üniversitesinden Dr. Esat Can konuk okutman olarak son iki yıldır Şumnu Üniversitesi Türkçe Bölümünde Türk Edebiyatı konferansları okumaktadır.
1997’de, Bölüm ilk mezundarını vermeye başlayınca akademik kadro sorunu da çözümlenmeye başladı. Mezun olanlardan, öğretim elemanı seçme sınavlarını başarıyla kazananlar arasında Meryem Salim, Menent Şükriyeva, Embiye Kâzimova ile Bülent Kırcali asistan olarak Bölüme atandılar. Bu genç asistanlar (Arş. Gör.) Türk Dili, Türk Edebiyatı ve Türk Dil Tarihi ve Tarihî Dilbilgisi ile ilgili doktora tezleri hazırlamaktadırlar. 2007’de Meryem Salim, Tarihsel Türk Dilbilgisi üzerine Sofya Yüksek Denetim Komisyonu önünde doktorasını başarıyla savundu. 2008’de Yrd. Doç. Haşim Akif, Türk Dilinin Enstrümantal Sesbilimi üzerine hazırladığı doçentlik tezini başarıyla savunarak Bölümün yerli kadroları arasında ilk doçent oldu ve Bölüm Başkanı seçildi. Böylece 2008’den sonra Sofyalı kadrolar artık bölümden ayrıldı, onların yerine yerli öğretim elemanları teorik dersleri okumaya başladılar.
Yukarıda da belirtildiği gibi, 1992’de yeni açılan Türk Filolojisi ve Rusça-Türkçe İhtisası önce Rüsça Bölümünün bir sektörü olarak faaliyet göstermeye başladı. Yerli kadroların Yeterlilik dereceleri olmadığından dolayı, başka Bölüm bünyesinde çalışmak zorundaydı. 2002 yılından itibaren Bölümümüz, Fakülte kapsamında müstakil bir bölüm statüsü kazandı. Bölüm Başkanı, Ukrayna asıllı Doç. Dr. Tatyana Çalıkova’nın yönetimi altında Bölümün birçok sorunları birer birer çözümlenmeye başladı. Öncelikle yerli kadro sorunu gündeme geldi. Bununla beraber ihtisasın eğitim planında yeni disiplinler yer aldı, çağdaş yöntemlere önem verildi. Bunlar, Etnolengüistik, Etnopsikolengüistik, Kültürbilimi, Tekstolengüistik dersleri olmak üzere Bulgarca okutulmaktadırlar. Son yıllarda bu interdisipliner derslerle ilgili birçok mezuniyet tezleri de hazırlanmaktadır.
Bölümde, ders ve çalışma kitaplarının hazırlanması ve bilimsel araştırmalar üzerinde çalışmalar üniversite projeleri kapsamında yapılmaktadır. Bölüm hocalarının birlikte çalıştıkları konularla ilgili birçok kitaplar yayınlandı.
Şumnu Üniversitesinde Türkçeyle ilgili doktora yapmak çok zordur. Öncelikle bilimsel yönetmen sorunu ön plana çıkmaktadır. Bu sorun Türk Cumhuriyetlerinde çoktan öçzümlenmiş olmasına rağmen, bizler bu konuda ilk adımları atmaktayız.
Doktora tezleri:
Meryem Salim: XIX–XX.Yüzyılın Başlarında Türkçenin Sesbilgisi Gelişimi (Yazılı Belgelere Dair), Bilimsel Yönetmen Doç. Katerina Venedikova.
Embiye Kâzimova: Çağdaş Türkçede Eylemsilerin Durumu Üzerine, Bilimsel YönetmenProf. Emil Boev.
Bülent Kırcali: Çağdaş Türkçede Şimdiki Zaman Kavramı, Bilimsel Yönetmen Prof. Dr. İvan Dobrev.
Menent Şükriyeva: Bulgaristan Türklerinin Edebiyatı, Bilimsel Yönetmen Doç. Dr. Vera Samarcieva.
Vejdi Hasan: Ömer Nefi –Hayatı ve Eserleri, Bilimsel Yönetmen Prof. FBDD İbrahim Tatarlı.
Nevriye Çufadır: ”Митологеми на съдбата и смъртта в епоса Книгата на Деде Коркут” (Dede Korkut Kitabında “Kader”ve “Ölüm”ün Mitolojik Birleşimleri) Bilimsel Yönetmen Doç. Dr. Tatyana Çalıkova.
Bölümümüzde açılışından bu yana Türkoloji çalışmaları dil, edebiyat, folklor ve kültürbilim alanına yönelik sürdürülmektedir. İlk Çalışmalar ilk mezuniyet tezleriyle başlamıştır. Bu hususta ilk Türkoloji çalışmalarını Prof. E. Boev ile Doç. Dr. Vera Samarcieva bilimsel temellere ve saha çalışmalara yönelik başlattılar. Aşağıda verilmiş olan konular, bu dönemde saha araştırmalarının çok önemli olduklarını göstermektedir. İlk yıllarda tez konuları Çağdaş Türk Dili, Türk Edebiyatı, Türk folkloru, yerel ağızlar ve Osmanlıca’yla da ilgili olup daha sonraki yıllarda enolengüğistik ve etnokültürel konular ele alınmaya başlandı. Türk dili, Türklerin dünyayı algılamasının aynasıdır. Dilimizin kavramsal ve anlamsal boyutlarının zengin ifadelerle dile getirilmesi son dönem Türkoloji çalışmalarını kapsamaktadır. Aynı zamanda Türkçe-Bulgarça ilişkisi karşılaştırmalı olarak araştırılmaktadır.
2008-2009 ders yılının ikinci yarısında Erasmus Programı kapsamında Türk Filolojisinden Türkiye üniversitelerine 4 öğrenci ve 1 doktora hazırlayan öğretim elemanı gönderilmiştir. 2010’un başlarında Şumnu Ünversitesi Rusça-Türkçe ihtisasından 9 kız öğrenci Edirne-Trakya Üniversitesinde öğrenim görmektedirler. Bu hususta öğrencilerimizin Türkiye’yi seçmeleri doğru karardır. Burada dillerini geliştirme imkanlarından geniş ölçüde yararlanmış ve Türk yaşamını yakından tanımış olacaklardır.
Türkçe Bölümü öğrencilerinin daha başarılı ve verimli çalışmaları için Bölüm Kütüphanesi kuruldu. Bu hususta genel olarak Türkiye’deki Türk Diliyle ilgili müesseseler yardımını esirgemedi, yıllardır kendi yayınlarını Bölümümüze ulaştırmaya devam etmekteler. TDK, AKM, TKTB başta olmakla beraber, Trakya Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Hocaları (1999-2000) ve öğrencileri de kendi kitaplıklarından Şumnu Üniversitesi Türkçe Bölümü öğrenci kardeşlerine dil ve edebiyat kitapları hediye ettiler. Diğer üniversiteler ve üniversite hocaları da kitaplar sunulmaktadır. Bu yönde Bölüme kitap ve eğitim araçları sağlayanlar arasında Türkiye Cumhuriyeti Burgaz Başkonsolosluğunun da büyük payı vardır. Bu hususta adları geçen tüm müessese ve üniversite hocalarına sonsuz şükranlarımızı buradan iletiriz.
Türkçe Bölümü öğretim elemanları üniversitede, yurtta ve dış ülkelerdeki bilimsel etkinliklere katılmakta. Ayrıca açılışından bu yana 5 uluslararası sempozyuma katılmış, bunların 4’üne ev sahipliği yapmıştır:
1) 1998’de Ankara Folklor Araştırmaları Kurumu, Trakya Üniversitesi (Edirne) ve Şumnu Üniversinin iş birliğiyle “I. Uluslararası Bulgaristan Türk Folkloru Sempozyumu” Şumnu’da düzenlendi.
2) 2001’de Ankara Folklor Araştırmaları Kurumu, Trakya Üniversitesi (Edirne) ve Şumnu Üniversinin iş birliğiyle “II. Uluslararası Bulgaristan Türk Folkloru Sempozyumu” Edirne’de düzenlendi.
3) 2002’de Türk Filolojisinin X. yıl dönümüyle ilgili “Doğu-Batı Bağlamında Türk Dili ve Türk Kültürü Uluslararası Sempozyumu” Şumnu’da düzenlendi.
4) 2005’te “Doğu – Batı Bağlamında Budunsal İlişkiler ve Kültürler Arası İletişim”başlığı altında Uluslararası Sempozyumu, Şumnu Üniversitesinde düzenlendi.
5) 2008’de “Türkçenin Balkan Kültürleri Etkileşimindeki Yeri” başlığı altında uluslararası sempozyum, Şumnu Üniversitesinde düzenlendi.
Son 20 yıl içerisinde Türkiye-Bulgaristan arasındaki dostluk, kültürel, ekonomik ve turizm ilişkilerinin gelişmesiyle Bulgaristan’da birçok Türk şirketleri faaliyete açıldı. Böylece Türkçeye karşı duyulan ilgi gittikçe arttı ve Türkçe yabancı dil olarak aktüellik kazandı. Bununla ilgili son yıllarda birçok Bulgar öğrenci bu ihtisası tercih etmekte, mezun olunca da Türk-Bulgar şirketlerinde görev almaktadırlar. Bu hususta Bölümümüz, Türkçenin yabancı dil olarak öğretimine yönelik yeni bilişim teknolojilerinin yardımıyla yeni metotlar üzerine çalışmalarını sürdürmektedir. Bununla ilgili Rus Akademisyen Prof. Genadiy Maklakov’la beraber çalışmalar yapılmaktadır. Bu bilim adamının bu yönde yardımı büyüktür.
Sonuç olarak Şumnu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümündeki Türkoloji Çalışmalarıyla ilgili şunlar söylenebilir: 1. Buradaki Türkoloji çalışmaları çok zor objektif koşullar altında gerçekleşmektedir. (Burada Bulgaristan’da Türkçe ana dili eğitimi problemleri, Bulgaristan halkının sosyal durumu, üniversitelerdeki maddi sıkıntılar, ayrıca bölüm olarak sıfırdan başlatılması gibi daha birçok sebepleri sayabiliriz.) 2. Başlatılmış olan saha çalışmaları tüm Türklük adına çok önemlidir ve bunların devamı sürdürülmelidir. (Bu konu yalnız Bulgaritan Türklerini değil, Balkanlar ve Türk Dünyasıyla da ilgilidir.) 3. Türk kültürünün diğer kültürlerle etkileşimi alanında çalışmalar neticesinde ortak ve farklı yanları açıklamaktadır. 4.Türkoloji, Türkçenin yabancı dil olarak eğitiminin sorunlarını çözmeye yöneliktir.
Bulgaristan Türkleri, daima Türklüğe, Türk diline önem vermiş bir toplumdur. Anadolu’dan bu topraklara yerleşmiş, Anadolu kültürünü buralarda da devam ettirmişlertir. Tarihinde ünlü bilge ve bilim adamlarının varoluşu, Türk milletinin bilim ve eğitime büyük önem verdiklerinin bir göstergesidir. Bu geleneklere dayanarak bizler, Bulgaristan Türkleri olarak Türk bilinci ve Türk kültürü davasını gelecek nesillere aktarmak görevini üstlenmişiz. Böyle kutsal bir görevi Şumnu Türkleri kendilerine ödev bilmekte ve uzun yıllar bu yönde uğraşılarını esirgememektedirler.
Şumnu Üniversitesi Türkçe Bölümü, uzun uğraşılardan sonra hak ettiği yeri almak için daha yoğun ve akademik çalışmalarını sürdürmeye azimle devam etmektedir.
Başlangıçtan günümüze kadar mezuniyet tezi konuları:
Nurcihan Şabanova: Romanıt “Zübük” na turskiya pisatel Aziz Nesin. (Aziz Nesin’in “Zübük” Romanı) 1997.
Sema Mustafova: Venets Köyü Türk Ağzı,1997.
Metin İsa Ahmet: Kapitan Petko Köyü Türk Ağzı, 1997.
Kahri İbrahim Hasan: Folklorıt na selo Yasenkovo(Yasenkovo Köyü Folkloru), 1997.
Vijdan Vejdi Ferhat: Vırbak Köyü Türk Ağzı, 1997.
Vejdi Mehmet Hasan: Zvegor Köyü Türk Ağzı, 1997.
Baise Veysal Ali: Nasionalno-osvoboditelnata borba na turskiya narod v romana na Halide Edip Adıvar “İzgaryaşta mıka”(H. E. Adıvar’ın “Ateşten Gömlek” Romanında Milli Kurtuluş Savaşı), 1997.
Emiliya Miziyska: Novi Pazar Yöresi Voyvoda Köyü Türklerinin Yaşamı, Gelenek , Görenek ve Ağızları, 1997.
Meryem Necip Salim: Morfologiçeski, sintaktiçeski i leksiçeski osobenosti na anonimen Osmanski rıkopis ot XV vek (XV. yy. Anonim El Yazmasının Dilbilimsel Özellikleri), 1998.
Nahide Ahmet Mustafa: Persiyski i arabski slovoobrazuvatelni konstruksii v osmanski administrativno-upravlenski termini (Osmanlı Dönemi İdari Terimlerinde Arapça ve Farsça İzafetler), 1998.
Bülent Kırcali: Folklorıt na selo Venets (Venets / KöklüceKöyü Folkloru), 1998.
Güner Mustafova Hasanova: Tırgovişte’ye Bağlı Draganovets (Bolukısı) Köyü ve Yöresi Türk Ağızlarının Tipolojisi, 1999.
Venan Şakirov: Jivot, deynost i tvorçestvo na Sabahattin Ali. Analiz na romana “Dyavolıt, koyto e vıtre v nas” (Sabahattin Ali’nin Yaşamı ve Yaratıcılığı. “İçimizdeki Şeytan” Romanı), 2000.
Sevilcan Ramis Halil: Cağdaş Türkçede Yardımcı Eylem ve Çeşitleri, 2000.
Hatice Şaban Mehmet: Doğu Rodoplarda Maniler, 2000.
Neziha Niyazi Hasan: Çağdaş Türkçede Yardımcı Söz Bölükleri, 2000.
Ridvan Mehmet: Şumnu İline Bağlı Tsarev Brod Köyü’nün Tatarları ve Dilleri, 2000.
Nebaet Mehmedova Hüseyinova: Detskite igri i zabavleniya pri bılgarite i turtsite v selo Todor İkonomovo (Todor İkonomovo Köyündeki Türk ve Bulgar Çocuk Oyunları), 2003.
Vijdan Vejdi Halil: Timarevo Köyünde Türk ve Bulgarların Dil Özellikleri, 2003.
Sevgül Hüseyinova: Tipologiya na turskiya govor v selo Gorsko selo, obştina Omurtag (Omurtag Belediyesine Bağlı Dağ Köyü Ağzı), 2003.
Hasan İsmail Osman: Slivo Pole Köyü Tatarlarının Yaşamı, Maddi ve Manevi Kültürü, 2003.
Fatme Hüseyin Aliosman: Provadı Çingenelerinin Türk Dili Uygulamaları, 2003.
Fatme Süleymanova: Leksika, svırzana sıs zemedelskata kultura v selo Zagoriçe, obştina Kaolinovo (Kaolinovo’ya Bağlı Zagoriçe Köyü Tarımla İlgili Sözcükler), 2003.
Memiş Süleyman Merdan: Yürütsite i tatarite v Rumeliya, spored izsledvaneto na Gökbilgin (Gökbilgin’in Araştırmasına Göre Rumeli’ndeki Tatarlar ve Yürükler), 2003.
Desislava Manolova Metodieva: Proizhod na Prabılgarite – istoriografski obzor (Protobulgarların Menşei), 2004.
Aysel Ahmet Ahmet: Ezik i pismo na Dunavskite prabılgari (Tuna Bulgarlarının Dili ve Yazısı), 2004.
Diana Marinova Kirova: Prosemikata kato element na neverbalnata komunikasiya i neynoto otrajenie v turskata idiomatika i kultura (Türkçe Deyimlerde Beden Dili), 2005.
Ayla Kasim Mustafa: Kontseptualizasiya na parite v turskiya folklor (Türk Halkbiliminde “Para” Kavramı ve Anlamı), 2006.
Sabriye Rafet Ahmet: Mistiçnata filosofiya v poeziyata na Nazım Hikmet. Poemata “Şeyh Bedrettin Simavi, sin na kadiyata ot Simavna”(Nazım Hikmet’in Şiirinde Mistik Felsefe. Simavnalı Kadı Efendi’nin Oğlu, Şeyh Bedrettin Simavi), 2008.
Cahide Alieva Tahsinova: “Kamık”ıt v etnokulturata na turtsite (Türk Kültüründe “Taş”Kavramı),
2008.
Sinan Hikmetov Tahsinov: Zoomorfizım v sveşteniya koran i turskata mitologiya (Türk Mitolojisi’nde ve Kur’anda Hayvanlar Alemi), 2008.
Nazmiye Mehmet Hasanova: Kontseptıt “Razstoyanie” v turskata idiomatika (Türkçede “Mesafe” Kavramı ve İnsan İlişkilerindeki Mesafe), 2008.
Necmi Hüseyin Mehmet: Strukturirane na “Az-prostranstvoto” v turskata etnokultura (Türk Kültüründe “Ben”in Yeri), 2009.
Günan Ali Mustan: Refleksiya na lübovta i strategii na lübovnata ınteraktsiya v romana “Çuçuligata” ot R. N. Güntekin i “Bezsmırtniçe” ot Y. Kemal (“Çalıkuşu” ve “Ölmezotu” Romanlarında Aşkın Yankısı ve Karşılıklı Aşk Stratejisi), 2009.
Aylin Saffet Adil: Kontseptıt “Sıdba” v turskata etnokultura (Türk Kültüründe “Kader” Kavramı), 2009.
Desislava Petrova Çerneva: Lingvokulturen analiz na kontsepta “Vreme”( “Zaman” Kavramının Dilbilimsel ve Kültürel Analizi), 2009.
Üliya Torosyan: Kontseptualizatsiya i stereotipi na mırzela v turskata, ruskata i bılgarskata etnokultura (Türk, Bulgar ve Rus Kültürlerinde “Tembellik” Sözcüğünün Kavramsal Yönü ve Stereotipleri), 2009.
Şterü Atanasov Aleksiev: Çovekıt i negovoto bitie v poeziyata na N. F. Kısakürek (N. F. Kısakürek’in şiirlerinde İnsan), 2009.
Bölüm hocalarının çalışmaları:
Kitaplar
A. Ders Kitapları:
Akif, H., (1998). Haritada Anadolu. Seçki. Türk Dil ve Kültür Derneği Yayınları. 269 s.
Akif, H., (1998). Türk Yazınından Seçmeler. Türk Dil ve Kültür Derneği Yayınları.– 335 s.
Akif, H., (1998). Türk Yazınından Seçmeler. Türk Dil ve Kültür Derneği Yayınları.– 360 s.
Akif, H., (1998).Türk Yazınından İki İnci. Türk Dil ve Kültür Derneği Yayınları. – 176 s.
Akif, H., (2007). Türkçenin Uygulamalı Sesbilimi. Şumen: Şumnu Ep. Konst. Preslavski Üniversitesi Yayınları.
Akif, H. ve kolektiv., (1992). İlk Okul Türkçe Ders Kitabı. (IV. Sınıf). Eğitim ve Kültür Bakanlığı, ss. 128-135.
Akif, H., ve başkaları, (1995). İlköğretim Türkçe Ders Kitabı.(V. Sınıf).Eğitim ve Kültür Bakanlığı yayınları.
Boev, E. ve Samarcieva, V. (1992). Sbornik s tekstove po turski ezik za II kurs – türkologiya. (Örnekleriyle Türkçe Metinler Derlemesi II sınıf Öğrencileri İçin) Sofya.
Embiev, H. (2006). Türk Atasözleri. Sofya: Viktoriya Drug.
Embiev, H. (2007). Türk Bilmeceleri. Sofya: Viktoriya Drug.
Halil, E., Hasanova, N., Salim, M., (2003). Türkçenin Biçim Bilgisi ve Tümce Bilgisi, Şumnu Üniversitesi Yayınları.
Halil, E., Hasanova, N., Salim, M., (2009). Biçim Bilgisi ve Tümce Bilgisi, V. Tırnovo, Faber Yayınları.
Kâzimova, E., (2004). Bulgarca Yayınlarda Türkçedeki Eylemsiler Sorunu ve Durumu Üstüne. İstanbul.
Kolektiv,(2004). Rusko – bılgarsko- turski i bılgaro – rusko- turski reçnik za biznesmeni. (Bulgarca – Rusça – Türkçe ve Rusça – Bulgarca – Türkçe İş Dünyasi Sözlüğü) Şumen: Şumnu Üniversitesi Yayınları.
Kolektiv, (2006). Ruski i turski ezik v delovata sfera. (İş Dünyası İçin Rusça ve Türkçe) Şumen: Şumnu Üniversitesi Yayınları, s. 384.
Kolektiv, (2007). Fonetiçna interferentsiya pri tipologiçno razliçni ezitsi. Vokalni sistemi. (Türkçe, Bulgarca ve Rusçada Gözlenen Fonetik Etkileşimler – I. Bölüm. Karşılaştırmalı Sesbilgisi İncelemelerinin Sorunları ve Metodları. Ünlüler Sistemi.). Şumen: Şumnu Piskopos Konstantin Preslavski Üniversitesi Yayınları.
Kolektiv, (2007). Lingvistiçni studii po türkologiya. Cilt 1.(Türkoloji Makaleleri – Cilt I) Şumen: Şumnu Piskopos Konstantin Preslavski Üniversitesi Yayınları.
Kolektiv, (2009). Lingvometodiçeski aspekti na çujdoezikovoto obuçenie s ızpolzwane na novi informasionni tehnologii. (Yeni Bilişim Teknolojileriyle Yabancı Dil Eğitiminin Dilbilimsel Metodları) VelikoTırnovo, Faber Yayınları.
Kolektiv, (2009). Lingvistiçni osnovi na natsionalno orientiran uçebnik po çujd ezik na bazata na novi informatsionni tehnologii (Yeni Bilişim Teknolojilerin Bazında Ulusal Yönelmeli Yabancı Dil Kitabının Temel Dilbilimi), Şumen.
Kolektiv, (2007). Rus Dili Söyleyiş Öğretimi. Piskopos Konstantin Preslavski Üniversitesi Yayınları, Şumen.
Samarcieva, V. (1994). Türkçe-Bulgarca Deyimler Sözlüğü. Sofya.
Şükriyeva,М.; Mehmet, F. ve Halil, E. (2000). (Dilbilgisi Alıştırmaları, I. Bölüm) Sofya.
Şükriyeva,М.; Mehmet, F. ve Halil, E. (2007). Dilbilgisi Alıştırmaları, II. Bölüm. Şumen: Himera Yayınevi.
Tatarlı, İ. (1960). Antologiya. Seçki. Sofiya: Narodna Prosveta Yayınevi.
Tatarlı, İ. (1964). Antologiya. Seçki. Sofiya: Narodna Prosveta Yayınevi.
Tatarlı, İ. (1973).Eski Türk Edebiyatı. Metinler. Sofya: Nauka i İzkustvo Yayınevi.
Tatarlı, İ.; Mollov, Rıza .(1968). Hüseyin Rahmi’den Fakir Baykurt’a Kadar Türk Romanı. Sofya: Vatan Cephesi Milli Saveti Yayınevi.
Tatarlı, İ.; Cambazov ve Pınarcıev (1957) Edebiyat Metinkeri. Sınıf 11. Sofya.
Tatarlı, İ. (1966). Turski Kultovi cgradi i nadpisi v Bılgariya.(Bulgaristan’da Türk İbadet Yapıtları ve Yazıtları) Sofya: Nauka i İzkustvo.
Tatarlı, İ. (2004). Hudojestveni metodi i literaturni napravleniya v novata turska literatura v neyniya naçalen stadiy na formirane. (Yeni ve En Yeni Türk Edebiyatında Sanat Yöntemleri ve Edebiyat Akımları) Sofya: Favorit – AM.
Tatarlı, İ.(2005). M. K. Atatürk, Yeni Türkiye, Balkanlar ve Dünya. Sofya.
Tatarlı, İ. (2003). Bulgaristanda Halk Kültürü ve Edebiyatının ana Sorunları. Sofya.
Tatarlı, İ. (2006). Celâleddin Rumî Mevlânâ. Sofya.
Tatarlı, İ. (2006). Dünya Edebiyatı Bağlamında Türk Edebiyatı. Sofya.
Tatarlı, İ. 2009). Pravata na çoveka, na natsiite ı na maltsinstvata. İnsan, Ulus ve Azınlıklar Hakları. Sofya.
Venedikova, К., (1998) “Bılgarite v Mala Aziya Българите в Мала Азия от древността до наши дни”(Küçük Asya’daki Bulgarların Geçmişi ve Bugünü). Stara zagora / Sofya. 490 sayfa, ХVІ стр.; Болгары в Малой Азии с древности до наших дней. Историко – филологическое исследование. Ст. Загора, София, 1998, 490 стр., ХVІ стр. илл. (Рез на русс. язык); The Bulgarian in Asia Minor – from Ancient times till today. Historical philological research. St. Zagora, Sofia, 1998, 490 p., ХVІ p. ill. (summary in English). ISBN 954-8638-12-6
Venedikova, К., (2003) Българи, арменци и караманци в Средновековна Мала Азия. (Ortaçağların Küçük Asya’sında Bulgar, Ermeni ve Karamanlılar) – И. К. “Огледало”. София 124 стр. ISBN 954-90846-9-8
Venedikova, К. ve Gergova, D. (2007). Демир Баба Теке. Българският Ерусалим. (Demir Baba Tekkesi) Издателство Агатó Publishers. София 114 стр., с ил. Книгата е спечелила конкурса на Министерството на културата “Помощ за книгата”. Demir Baba Shrine – Bulgarian Jerusalem. Agató Publishers. Sofia 2007. 114 p., ill. Co-author Diana Gergova. (In Bulgarian. With summary in English.)The Book has won the competition (contest) of the Ministry of Culture “Help (Support) for the Book” İSBN 978-954-8761-77-2.
B. Sempozyum Bildiri Kitapları:
1.(1999). Турският фолклор в България (Bulgaristan Türk Folkloru). Uluslararası Sempozyumu Bildirileri. Şumen: Şumnu Üniversitesi Yayınları.
2. (2004). Doğu –Batı Bağlamında Türk Dili ve Türk Kültürü. Jübile Uluslararası Sempozyumu Bildirileri. Şumen: Şumnu Üniversitesi Yayınları.
3. (2004). Türkçenin Dünü, Bugünü ve Yarını. Ulusal Sempozyumu Bildirileri. Şumen.
4. (2005). Doğu – Batı Bağlamında Budunsal İlişkiler ve Kültürler Arası İletişim. Şumen: Piskopos Konstantin Preslavski Üniversitesi Yayınları.
5. (2009). Türkçenin Balkan Kültürleri Etkileşimindeki Yeri. Jübile Uluslararası Sempozyumu Bildirileri. V. Tırnovo: Faber yayınları.
Makaleler
Akif, H. (2007). Реализация на звучност~беззвучност в говора на с. Щерна, община Джебел, Кърджалийска област.(Şterna Köyü Ağzında Ötümlülük-Ötümsüzlük Olayı) Лингвистични студии по туркология, Т. І. Университетско издателство „Епископ Константин Преславски”, 2007.
Akif, H. (2007). Гласните на говора в с. Щерна, община Джебел, Кърджалийска област.(Şterna Ağzı Ünlülerinin Özellikleri) Лингвистични студии по туркология, Т. І. Университетско идателство „Епископ Константин Преславски”, 2007.
Akif, H. (2009). Комбинаторни и позиционни промени при съгласните в говора на с. Щерна. (Şterna Köyü Ağzındaki Ünsüzlerde Pozisyon Değişimi) Годишник на ШУ „Епископ Константин Преславски” – Университетско издателство „Епископ Константин Преславски” 2009.
Akif, H. (2007). Хармония в анкарския вариант на говорната норма (по данните на акустичен анализ). (Konuşma Normun Ankara Variyantındaki Uyumu) Места на всекидневието и градското пространство в Югоизточна Европа. Изд-во на Института по балканистика. 2007.
Akif, H. (2009). Çok Budunlu Sınıflarda Yabancı Dil Öğretimi Amaçlı Ses Bilimsel Dizgelerin Karşılaştırmalı İnceleme ve Çözümlemeri. Multikultarizm in Education. Uluslararası Sempozyumu Bildiri Özetleri Kitabı– 10 Haziran, 2009, İsparta, Türkiye.
Bibina, Y.(2009). Из историята на българо-турските отношения (60-те-70-те години на ХХ в.)( XX. Yy.ın 60-70’li yıllarında Bulgar – Türk İlişkileri) Общите граници на разбирателството. България и Турция партньори в ХХІ век. – IMIR, 2009, с. 127 – 135.
Bibina, Y. From the History of the Bulgarian-Turkish Relations (1960я and 1970s.) In: Common Borders of Understanding. Bulgaria and Turkey – Partners in the 21st Century. IMIR, 2009, ss.135-143.
Bibina, Y. (2007). Кафето и кафенето в турската култура. (Türk kültüründe Kahve ve Kahvehaneler) „Кафене „Европа”. Изд. Дамян Яков, София, 2007, стр. 7-17. (Coffee and coffeehouse in Turkish Culture)
Bibina, Y. ve Bl. İvanova. (2009). Tarih Boyunca Bulgar ve Türk Kültürel Etkileşim Yönleri. İn: 6. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri, Ankara, 2009, İSBN 978-975-16-2149-6 (3. c Tk), Cilt III, ss. 1387-1392.
Bibina, Y. (2007). Bulgarian Translations of Omar Khayam. In: Medeniyet ve Klasik. 2007, pp. 145-168
Bibina, Y. (2008). Представата за Родопите в пътеписи на западни пътешественици, ХVІ-ХІХ (Batılı Seyahatçılarının seyyahnamelerinde rodop Dağları) Сб. Рудозем и околностите му – археология, етнография и история. Том 1, София, 2008, стр. 242-257.
Bibina, Y. (2007).”Турскитепреходи на ХХ век” (Türkiye’nin XX. Asır Geçitleri) „Общувания с Изтока”, Сборник в чест на 60-годишнината на проф. Стоянка Кендерова, .София, НБКМ.2007 г.
Çalıkova, Т. ve Maklakov, Г. Ю. (2009). Принципи за създаване на мултимедийни обучаващи среди за дистанционно обучение. (Uzaktan Eğitim için Multimedya Eğitim Ortamı Oluşturma Prensipleri) Турският език и Балканско културно взаимодействие. «15-години специалност Турска филология в ШУ”. Изд-во Фабер: В. Търново, 2009.
Çalıkova, Т. (2008). Интердисциплинарният подход в учебния план на специалността „Турска филология”(Türk Filolojisi Bölümünün Ders Planında İnterdisipliner Yöntemi) Многообразие без граници. Варна, 2008., с. 341-348.
Çufadar, N. (2009). Кут и Кадер – Жизнената сила и Предопределението. (Yaşam Kaynağı ile Alın Yazısı olarak “Kut ile Kader”) „Епископ-Константинови Четения – 2009”, Професии и професионалисти 21- 22.05.09, Şumnu Üniversitesi Bilimsel Bildiriler Günü.
Çufadar, N. (2009). Kaderin Mitolojik Birleşimleri ve Kişileştirmeleri (“Korkut” Antroponimi Yorumlama Denemesi), Uluslararası sempozyum „Multiculturalism in Education”Bildirileri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta – Türkiye, 2009.
Çufadar, N. (2009). Kaderin Tasavvurları ve Teizim ve İslâm’da Kadının Rolü. 2.Cılt. The 5th International Balkan Education and Science Congress. Trakya Üniversitesi, Edirne- Türkiye, ss. 261-263.)
Çufadar, N. (2009). Dede Korkut Kitabı’nda Korkut Atanın Kimliği ve bu Eserin Değeri. Турският Език и Балканското Културно Взаимодействие, Издателство Фабер, ВеликоТърново, 2009, ss. 335-347.
Halil, Е. (1999). Тırgovişte Yöresinde Türklerin Mutfak Kültürü. Bulgaristan Türk Folkloru Sempozyumu Bildirileri, Şumnu Üniversitesi Yayınları, 1999.
Halil, Е. ve Mehmet, F. (2001). XX. Yüzyılın Başlarında Şumnu’da Hıdrellez Kutlamaları. Bulgaristan Türk Folkloru, Ankara, 2001, ss. 61 – 64.
Halil, Е. (2004). Kadı Burhanettin’in Dili. Doğu-Batı Bağlamında Türk Dili ve Türk Kültürü Uluslararası Sempozyum Bildirileri, Şumnu Üniversitesi Yayınları, 2004, ss.123 – 131.
Halil, Е. (2004). Türk Filolojisi Öğrencilerinin Yazılı Anlatımda Yaptıkları Hatalar Üzerine. Türkçenin Dünü, Bugünü ve Yarini Bildiriler Kitabı. Şumen, 2004, ss. 83-92
Halil, Е. (2009). Bulgar Sofrasında Türk Kültürü. сб. материали от Юбилейната международна конференция на катедра ”Турски език и литература” (04- 08 юни 2008 Шумен), Велико Търново, 2009, ss. 35 -43.
Halil, Е. (2009). Bulgar Sofrasında Türk Mutfağı. VI. Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri / Cilt IV Аnkarа, TDK Yay., 2009.
Hasanova, N. ve Koleva, K. (2003). “Балканска менталност – паралели и конфронтации” (Balkanlara Ait Bakış Açısı – Benzerlik ve zıtlık) Балкански идентичности – IV част, София, 2003, стр. 122-128.
Hasanova, N. (2004). Ortaçağların İlk Türkçe Kitabı “Kutatgu Bilig” ve onun Yazarı Yusuf Has Hacip. Türkçenin Dünü, Bugünü ve Yarini Bildiriler Kitabı. Şumen, 2004, ss. 31-35.
Hasanova, N. Tırgovişte İli Draganovets (Bolukısı Köyü) Ağzında Kalıplaşma Olayı. Sempozyum Bildirileri, Şumnu, 2004, ss.118 – 122.
Hasanova, N. (2006). Името – идентичност, характер и традиция. Турска антропонимия.( Enokültürel Açıdan ve Gelenek Olarak Türk Kişi Adları) сборник посветен на 70-годишнината на доц. Мария Михайлова-Мръвкарова, София, 2006.
Hasanova, N. (2007). Şumnu Yöresi Çocuk Oyunları ile Türk Dünyası Çocuk Oyunlarının Benzerlikleri. I . Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri ( 9 -15 Nisan 2006, Çeşme – İzmir, Türkiye) Ankara, 2007, S. 1083 – 1089.
Hasanova, N. (2007). Manilerde Türk Kadınının Yaşamı. “IV. Uluslararası Türk Dünyası Maniler Sempozyumu, Fethiye -Türkiye (6 – 8 Kasım 2006, Аnkarа, 2007, ss. 324 – 332.
Hasanova, N. (2009). Bulgaristan Köy Seyirlik Oyunlarında Türk Kültür Etkileşimi. VI.Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri / Cilt IV, (21-26 ноември 2005, Анкара – Турция), Анкара, 2009.
Hasanova, N. (2009). Bulgar Mevsimlik Oyunlarında Türk Kültürü. Jübile Sempozyumu Bildirileri (04- 08 юни 2008 Шумен), Велико Търново, 2009, стр. 43-51.
Kâzimova, Е. (2004). Въпросът за инфинитните глаголни форми в учебниците по турски език в Република Турция.(Türkiye’deki Ders Kitaplarında Eylemsi Sorunu Üzerine) сб. материали от Националната конференция “Турският език- минало, настояще и бъдеще”, гр. Шумен, 2004.
Kâzimova, Е. (2004). Турските деепричастни форми в българския превод на романа “Чучулигата” на Решат Нури. (R. Nuri’nin “Çalıkuşu” Romanındaki Ulaçlar.) сб. материали от международния симпозиум “Турският език и турската култура в контекста на диалога Изток – Запад” (26 –28 октомври 2002, Шумен – България), Шумен 2004.
Kâzimova, Е. (2007). Инфинитните глаголни форми в сродни езици. (Akraba Dillerde Eylemsiler) Лингвистични студии по туркология, Т. І. Университетско издателство “Епископ Константин Преславски”, Шумен 2007.
Kırcalı, B. (2004). Турски фолклорни мотиви от с. Венец – Шуменско. (Şumnu İli Venets /Köklüce/ Köyü Folklorondan Motifler) Сборник доклади от научна конференция “Турският език – минало, настояще и бъдеще”. Шумен, 2004, с. 123-138.
Kırcalı, B. (2005). Към въпроса за класификацията на турските говори в България. (Bulgaristan Türk Ağızlarının Tasnifi Üzerine) Сборник доклади от международна научна конференция “Междуетнически контакти Изток – Запад – интеркултурна комуникация”. Шумен, 2005, с. 77-82.
Kırcalı, B. (2004). vb. Учебни програми по майчин турски език за І-ІV клас – задължително избираема подготовка.(Ana Dili Türkçe – I-IV Sınıf Ders Programları) AzBuki, Sofya, 2004, Sayı 17.
Kırcalı, B. (2006). Фонетични особености на съгласните в турския говор на с. Череша – Бургаско (Burgaz İli Çereşa Köyü Ağzının Fonetik Özellikleri). Сборник посветен на 70-годишнината на доц. Мария Михайлова-Мръвкарова. София, 2006.
Kırcalı, B. (2009). Türkçede Zamanların yapıları ve Anlamları Üzerine. Türkçenin Balkan Kültürleri Etkileşimdeki Yeri, Uluslararası Sempozyumu Bildirileri (04-08 Haziran 2008 г.), Şumnu, 2009, ss. 94-139.
Salim, М. (2004). Фонетични особености но анонимен османски ръкопис от ХV век.(XV. yy. Anonim Osmanlı El Yazmasının Sesbilimsel Özellikleri.) Сб. материали от научна конференция “Турският език и турската култура в контекста на диалога Изток – Запад” – Шумен, 2004, с. 434 – 442.
Salim, М. (2004). Проблеми на правописа и писмената система на турския език през ХІХ в. и началото на ХХ век.(XIX-XX. yy.ın Başlarında Türk Yazı Dilinin İmla Sorunları) Сб. материали от научна конференция “Турският език и турската култура в контекста на диалога Изток – Запад” – Шумен, 2004, с. 427-433.
Salim, М. (2010). Midhad Sadullah Sander’in Usul-ü Tahrir ve Kitabet Dersleri Kitabı Üzerine Bir Değerlendirme. Сборник, посветен на 70-годишнината на доц. Мария Михайлова-Мръвкарова. София. 2010.
Salim, М. (2007). Основни фонетични промени при съгласните в османотурския език през ХІХ и началото на ХХ век (XIX-XX. yy.ın Başlarında Osmanlıcada Ünsüzlerin Özellikleri) (възоснова на писмени източници). Лингвистични студии по туркология, Т. І. Университетско издателство “Епископ Константин Преславски”, Шумен 2007, c. 143-163.
Salim, М. (2009). Османската калиграфска школа в Шумен през ХІХ век. (XIX. yy.da Şumnu’da Osmanlı Hat Ekolü) Сборник материали от национална научна конференция “Шумен и шуменци в националната исторя”, Шумен 10-11 май 2007 г. по случай 150 години музейно дело в Шумен, Велико Търново, 2009, (в съавторство с М. Левкова), с. 213-216.
Şükriyevа, М. (2003). Творчеството на Саит Фаик Абасъйанък. (S. F. Abasıyanık’ın Öyküleri) сб. материали от Международния симпозиум “Турският език и турската култура в контекста на диалога Изток-Запад”, ШУ, 2003.
Şükriyevа, М. ve Avramova, V. (2003). Концептосфера на думата “земя” в български, руски и турски език. (Türk, Bulgar ve Rus Kültüründe Kavram ve Anlam Boyutunda “Yer”). сб. материали от Международния симпозиум “Турският език и турската култура в контекста на диалога Изток-Запад”, ШУ, 2003.
Şükriyevа М. ve Halil, E. (2005). Концептите «огън» и «вода» в българския и турския език.(Türkçede ve Bulgarcada Anlam ve Kavram Boyutlarıyla “Ateş” ile “Su”) сб. Конференция с международно участие “Междуетнически контакти Изток-Запад интеркултурна комуникация”, ШУ, 2005, с. 124-130.
Şükriyevа, М. ve Halil, Е. (2004). Турските думи в българските фразеологизми, (Bulgarca Değimlerde Türkçe Sözcükler) сб. Турският език – минало, настояще и бъдеще, София, 2004, с. 47- 50
Şükriyevа, М. (2009). Türkçeye Girmiş İngilizce Kelimeler. сб. “Турският език и балканското културно взаимодействие”, Юбилейна международна конференция на катедра “Турски език и литература” –Шумен, 2009.
Venedikova, К. (2009). Elmalı Baba Tekkesinde Yazıtlar III. Uluslararası Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Sempozyumu.– Hacı Bektaş Veli`nin Tarihsel Kimliği, Düşünceleri ve Etkileri. 30-31 Ekim 2009 Gazi Üniversitesi – Ankara.
Venedikova, К. (2009). За Шумен и шуменци през османско време. – Шумен и шуменци в националната история.(Osmanlı Döneminde Şumnu ve Şumnulular) Материали от Национална научна конференция, Шумен, 10-11 май 2007 г., по случай 150 години музейно дело в Шумен. Министерство на културата. Институт по история при БАН. Община Шумен. РИМ Шумен. Велико Търново 2009, 34-57. ISBN 978-954-92081-3-9.
Yankova, V. (2008). Омуртаг като „град на спомена”.(Omurtag Kasabası – Anılar Kasabası) Юбилейна научна конференция, Исторически музей, гр. Омуртаг, юни, 2008 (под печат)
Yankova, V. (2009). Към въпроса за българо-турските фолклорни взаимодействия: Джамал/Камила. (Bulgar-Türk Folklorunka İkili Etkileşim: Cemal / Kamila) Научен сборник, посветен на установяването на дипломатически отношения между Република Турция и Република България. Анкара, 2009.
Yankova, V. (2009). Култът към Баллъ баба във всекидневието на хората в Шуменско. (Şumnu Yöresi Halkın Güncel Yaşamında Ballı Baba Kültü.) Всекидневието: места, памет, езици. Издателство „Фабер”. Велико Търново. 2009:127-1
Yankova, V. (2009). Из непубликуваното наследство на Ст. Чилингиров „Турски приказки”. (St. Çilingirov’un Yayınlanmamış Yazılarında “Türk Masalları”) Шумен и шуменци в националната ни история. Шумен.
KAYNAKÇA:
Acaroğlu, M. T. (1999). Bulgaristan Türkleri Üzerine Araştırmalar. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Şimşir, B. N.(1986). Bulgaristan Türkleri. Ankara: Bilgi Yayınları.
Yenisoy, H. S. (hzl.) (1997). Türkiye Dışındaki Türk Edebiyatları Antolojisi, C. 8, Bulgaristan Türk Edebiyatı, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
Yenisoy, H. S. (2003). Sofya Üniversitesi ve Açılışının 50. Yıl Dönümünde Türk Filolojisi. Türk Dünyası, Dil ve Edebiyat Dergisi, 2003/16, 150-162.