1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi ve Balkan Savaşları’nın getirdiği ölüm ve sürgünlerden sonra hâlâ Bulgaristan topraklarında kalan Türkler, Pomaklar ve Müslüman Romanlar için var olma mücadelesinin günleri başlar. Bulgaristan yönetimlerinin öteden beri var olan homojen bir ulus oluşturma politikaları 1980’li yılların ortalarında zirve noktasına ulaşmış ve Türklere uygulanan zorla isim değiştirme ve zorunlu göç hâdisesi dünya gündemine oturmuştur.
Elinizdeki eser, Osmanlı sonrası Bulgaristan Müslümanlarının demografik yapısını, merkezî dinî teşkilatları olan Başmüftülük kurumunu, camilerini, kadı yardımcıları yetiştirmek üzere ikili anlaşmalara konu olmuş Osmanlı yâdigârı Medresetü’n-Nüvvâb okulunun tarihçesini ve burada yetişen âlimleri incelemektedir.
Komünizm sonrası demokratik döneme geçişle elde edilen bazı siyasi, dinî ve kültürel haklar çerçevesinde çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Hak ve Özgürlükler Hareketi ile Müslümanların dinî inanç ve ibadetlere bağlılıkları da tespit edilmeye çalışılmaktadır.
Yazar hakkında bilgi:
BASRİ ZİLABİD ÇALIŞKAN, 1978 yılında Bulgaristan, Hacıoğlu Pazarcık şehrinde (Tolbuhin, Dobriç) doğdu. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinden mezun olduktan (2000) sonra İslam Tarihi alanında yüksek lisans yaptı. 2003 yılında Bulgaristan Müslümanlarının Dini Yönetimi isimli tezini savundu. 2001-2010 yılları arasında Sofya’da bulundu. Bu esnada Yüksek İslam Enstitüsünde ders verdi, eğitim ve kültür alanında çalışmalar yapan “Ahmed Davudoğlu” Dostluk ve Kardeşlik Vakfı ile Nadejda Derneğinde idarecilik yaptı. 2010 yılında İstanbul’a yerleşti. Halen İlmî Araştırmalar Merkezi – İLAM’da Uluslararası Öğrenciler Bölümü Müdürü olarak çalışmaya devam etmektedir. Bulgaristan Türk Gençliği blog sayfasının kurucusu ve editörüdür.
